WIOT ( Dünya Girdi Çıktı Tablosu, İng. World Input Output Table) içinde hangi ülke ve sektörler kapsanıyor?
WIOD projesi, kırk ülkeyi doğrudan, diğerlerini “Dünyanın Geriye Kalanı” (ROW, İng. Rest of the World) adıyla tek ülkeymiş gibi olmak üzere Dünya’nın tüm ülkelerini kapsayan verileri hazırlayıp sunuyor. Bu veri tabanında kısaca WIOT denilen Dünya Girdi Çıktı Tablosu (İng. World Input Output Table) da bulunuyor. (“WIOT”u “viot” olarak okuyorum, “vayot” diye de okunabilir.)
WIOT’ta, 1995-2011 dönemi için projenin genelinde olduğu üzere 40 ülkenin girdi çıktı verileri doğrudan bulunuyor. Doğrudan kapsanan ülkelerin listesi 1. tabloda yer alıyor.
1. tablo: WIOT’ta kapsanan ülkeler | |
Kod | Ülke |
AB ülkeleri | |
AUT | Avusturya |
BEL | Belçika |
BGR | Bulgaristan |
CYP | G. Kibris |
CZE | Çek Cumhuriyeti |
DEU | Almanya |
DNK | Danimarka |
ESP | Ispanya |
EST | Estonya |
FIN | Filandiya |
FRA | Fransa |
GBR | Ingiltere |
GRC | Yunanistan |
HUN | Macaristan |
IRL | Irlanda |
ITA | Italya |
LTU | Litvanya |
LUX | Lüksemburg |
LVA | Letonya |
NLD | Hollanda |
POL | Polonya |
PRT | Portekiz |
ROU | Romanya |
SVK | Slovak Cumhuriyeti |
SVN | Slovenya |
SWE | Isveç |
BRIC ülkeleri | |
BRA | Brezilya |
CHN | Çin |
IND | Hindistan |
RUS | Rusya |
Diğerleri | |
AUS | Avustralya |
CAN | Kanada |
IDN | Endonezya |
JPN | Japonya |
KOR | G. Kore |
MEX | Meksika |
MLT | Malta |
TUR | Türkiye |
TWN | Tayland |
USA | A.B.D. |
Kapsanan ülkeler arasında şu anda Avrupa Birliği üyesi olan 26 ülke bulunuyor. Bu ülkelerin önemli bir bölüm 1995-2011 döneminin başında Avrupa Birliği’nin üyesi değildi. Dönem boyunca Avrupa Birliği, katılan ülkelerle genişledi. Benzer bir durum BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) ülkeleri içinde geçerli. BRICS dönem başında oluşmamıştı. Dönem boyunca oluşup gelişti.
WIOT’ta, 32 sektör için girdi çıktı verisi bulunuyor. Tarım ve Madencilik bir bütün olarak yer alırken imalat sanayisindeki 14 sektör, diğer sanayide 2, hizmette 14 sektör için veriler ayrı ayrı sunulmuş.
WIOT’ta girdi çıktı verisi bulunan sektörler, 2. tabloda listeleniyor.
2. tablo WIOT’taki sektörler | |
Kod | Sektör |
Tarım | |
c1 | Tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık |
Madencilik | |
c2 | Madencilik ve taş ocakçılığı |
İmalat | |
c3 | Yiyecek, içecek ve tütün |
c4 | Tekstil ve tekstil ürünleri |
c5 | Deri, deri ürünleri ve ayakabıcılık |
c6 | Orman ve orman ürünleri ve mantar |
c7 | Kağıtçılık, matbaa ve yayıncılık |
c8 | Kömür, rafine petrol ve nükleer yakıt |
c9 | Kimyasallar ve kimyasal ürünler |
c10 | Kauçuk ve plastikler |
c11 | Diğer metalik olmayan mineraller |
c12 | Ana metal ve işlenmiş metal |
c13 | Makina, başka yerde sınıflandırılmamış |
c14 | Elektirikli ve optik gereçler |
c15 | Taşıma araçları |
c16 | İmalat, başka yerde sınıflandırılmamış; geri dönüşüm |
Diğer Sanayi | |
c17 | Elektirik, gaz ve su sağlama |
c18 | İnşaat |
Hizmet | |
c19 | Motorlu taşıtların ve motosikletlerin satış, bakım ve tamiri; perakende yakıt satışı |
c20 | Toptan ve komisyon ticareti, motorlu taşıtlar ve motosiklet harici |
c21 | Perakende ticaret, motorlu taşıtlar ve motosiklet harici; ev eşyası tamiri |
c22 | Otel ve restorantlar |
c23 | Kara taşımacılığı |
c24 | Deniz taşımacılığı |
c25 | Hava taşımacılığı |
c26 | Diğer lojistik taşıma etkinlikleri; seyahat ajentalarının etkinlikleri |
c27 | Posta ve telekominikasyon |
c28 | Mali aracılık |
c29 | Emlakçılık |
c30 | Makina ve ekipman kiralama ve diğer işletme etkinlikleri |
c31 | Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik |
c32 | Eğitim |
c33 | Sağlık ve sosyal hizmetler |
c34 | Diğer topluluk, toplumsal ve kişisel hizmetler |
c35 | Personel istihdam eden özel hanehalkı |
WIOT’ta, girdi maliyetlerinin yanı sıra -ki girdi maliyetlerinin toplamı toplam ara tüketim oluyor- her sektör için çıktının değerini oluşturan dört başlık bulunuyor. Bunların toplamı, temel fiyatlarla katma değeri oluşturuyor. Katma değer ve ara tüketimin toplamı, uluslararası taşımacılık marjlarının eklenmesiyle temel fiyatlarla çıktının değerini veriyor. Değerin bileşenleri, 3. tabloda listelendi.
3. tablo: Değerin bileşenleri | |
r60 | Toplam ara tüketim |
r99 | Vergiler eksi ürünlere verilen teşvikler |
r61 | İhracata cif/fob ayarlaması |
r62 | Yerleşiklerin doğrudan yurtdışı alımları |
r63 | Yerleşik olmayanların yurtiçindeki alımları |
r64 | Temel fiyatlarla katma değer |
Uluslararası taşımacılık marjları | |
r69 | Temel fiyatlarla çıktı |
WIOT’ta son olarak nihai talebi oluşturan 5 kalemin verileri bulunuyor. Nihai talebin bileşenleri, 4. tabloda bulunuyor.
4. tablo: Nihai talebin bileşenleri | |
c37 | Hanehalklarının nihai tüketim harcaması |
c38 | Hanehalkına hizmet eden kâr amacı gütmeyen örgütlerin nihai tüketim harcaması |
c39 | Hükümetin nihai tüketim harcaması |
c41 | Brüt sabit sermaye formasyonu |
c42 | Stok değişmeleri |