Kuramsal kurgular fiyat ve miktar endekslerinin ne olduğuna açıklık getirmez, olsa olsa esin kaynağı olabilirler. Fiyat ve miktar endekslerinin ne olduğu, (alınırken yapılan toplam harcama ya da satılırken ele geçen toplam gelirle usa bir bütünlük olarak yansıyan) karma malla ne ilgisi olduğu kuramsal olarak saptanamaz; ampirik olarak belirlenmeli ve her keresinde yeniden sınanmalıdır. Örneğin, karma malı oluşturan malların fiyatları aynı yönde ve birbirlerine yaklaşık oranlarda değişiyorsa ve miktarları aynı yönde ve birbirlerine yaklaşık oranlarda değişiyorsa, karma mal için söylenenler onu oluşturan her mal için aşağı yukarı geçerlilik taşıyor gibidir; böyle bir durumda, karma malı oluşturan her mal için tek tek çözümleme, hesaplama ve saptama yapmak yerine karma mala değin yapılan saptamalar, özellikle tek tek mallar için çözümleme ve hesaplamanın zor, zaman alıcı ya da imkansız olduğu durumlarda yeterli görülebilir. Ancak fiyat değişimleri bir diğerinden hissedilir yön ve oran farklılıkları arz ediyorsa ya da miktar değişimleri bir diğerinden hissedilir yön ve oran farklılıkları arz ediyorsa, fiyat ve miktar endeksleri tamamen ilgisiz nicelikler olurlar. Ne gözleme, ne kurama dayanarak, zihnen oluşan aşkınlıklar olarak beliren karma mal, fiyat ve miktar endeksleriyle yapılan mütalaalar, zihnî olanla uğraşın ötesine geçemez.
Türkali Mah., Beşiktaş
