Suriye hangi sonun başlangıcında?

Kendilerini “Suriye’nin Dostları” olarak niteleyen, başta Dışişleri Bakanı düzeyinde temsil edilen ABD olmak üzere yetmişten fazla ülkenin temsilcileri 1 Nisan 2011 Pazar günü İstanbul’da toplandı.

Zaman‘ın toplantı öncesi yayımladığı haberde “demokratik Suriye’ye giden yolda önemli kilometre taşlarından biri” olduğu tahmini yapıldı ve “muhalif Suriye Millî Konseyi’nin ‘Suriyelilerin tek meşru temsilcisi’ olarak tanınması beklentisi dile getirildi. Toplantıya katılmayan Rusya ve Çin’le bağlantılı olarak “Rusya ve Çin’in desteğini arkasına alan Beşşar Esed rejiminin nasıl ve ne zaman devrileceği merak konusu” olduğu ileri sürüldü. Haberde, toplantıya katılmayan Kofi Annan ile ilgili olarak “BM ve Arap Ligi Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın girişimlerinin ardından Esed, ülkeye uluslararası gözlemci girmesine izin vermezse Moskova ve Pekin üzerindeki uluslararası baskı daha da artacak” tahmininde bulunuldu.

Zaman‘da çıkan, toplantı için İstanbul’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı ile Dışişleri Bakanı arasındaki görüşmenin haberindeyse BM ve Kofi Annan için toplantının ne denli önemli olduğu “Annan, BM’ye yarın Suriye konusunda bir sunum yapacağı için İstanbul’a gelemeyeceğini açıkladı” ifadesiyle açıklık kazandı. Aynı haberde daha önce “Beşşar Esed rejiminin arkasındaki destek”ler olarak görülen Rusya ve Çin için “Suriye konusunda farklı görüş ve çekincelere sahip oldukları bilinen BM Güvenlik Konseyi üyeleri Rusya ve Çin de konferansta temsil edilmiyor.” diye yazıldı.

Zaman‘ın Başbakan’ın açılış konuşmasına geniş yer veren diğer haberinde Başbakan’ın “Suriye’deki rahatsızlıkları bildiğimiz için, Suriye’nin Mısır ve Libya’nın yaşadığı acı hadiseleri yaşamaması için Esed’e bir an önce adım atması gerektiğini defaatle ifade ettik.” dediği kaydedildi. Habere göre Başbakan “Suriye’de bir yılı aşkın süredir devam eden olaylarda, Birleşmiş Milletler rakamlarına göre 9 binin üzerinde ki ben bu rakamın çok çok daha ileride olduğunu şu anda görüyorum, insan şu anda hayatını kaybetti, 100 binlerce insan yerinden edildi, bunların 10 binlercesi komşu ülkelere sığındı.” dedi. ”Ülkesini terk etmek zorunda kalanlar, geride olanlara göre bugün daha avantajlı durumda” diye yazdı. Haberde Başbakan’ın “sandık” talebi ön sıralarda belirdi: “Sandık, aslında Suriye halkının önüne getirilmelidir ve uluslararası camianın kontrolü ve güvencesi altında da burada demokratik seçim gerçekleşmelidir.”

Zaman‘ın diğer bir haberinde “Suriye yönetiminin yayın organı konumundaki El Baas gazetesinin birinci sayfasında yer alan baş yazıda konferans, ‘daha fazla Suriyelinin öldürülmesinin yollarını aramaya, toplumu ve devleti sabote etmeye ve Suriye’yi zayıflatma genel amacına doğru hareket etmeye yönelik bölgesel ve uluslararası bir çaba’ olarak nitelendi.” biçiminde Suriye’nin tavrını verdi.

Zaman toplantıyı protesto edenlerle ilgili diğer bir haberinde, “İçeride toplantılar devam ederken, dışarıda da Beşar Esed yanlıları toplantıyı protesto etti” denildi. Polisin protestoculara müdahale ettiği ve biber gazı kullandığı belirtildi.

Dünya‘daki haberde “Suriye’de süregelen istikrarsızlığı konu alan ‘Suriye’nin Dostları’ toplantısı İstanbul’da başladı. Açılışta Erdoğan çok sert bir konuşma yaptı. Suriye halkı infaza uğradı, Esad süre kazanmaya çalışıyor dedi.” ifadesi öne çıkarıldı.  Başbakan’ın “çıkar amacı gütmüyoruz” ifadesine vurgu yapılan haberde toplantının amacı Suriye’ye baskıyı artırmak olarak belirtildi.

Akşam‘ın haberine göre “katılımcılar, Devlet Başkanı Esad’a ‘operasyonları durdur, reformları hayata geçir, insani yardıma izin ver’ çağrısı yapacak.” Haberde Rusya-Çin’in yok olduğu ve İran’ın davetli olmadığı belirtildi. Akşam, haberde Suriye tarafındaki gelişmeleri de verdi. Habere göre Suriye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Suriye’de rejimi düşürme girişiminin ‘kesin olarak’ başarısızlığa uğradığını söyledi. İstikrar sağlanınca Suriye ordusunun bulunduğu yerlerden geri çekileceğini belirtti. Haberde ayrıca BM’nin ateşkes sağlandıktan sonra Suriye askerleri tarafından korunacak silahsız 250 kişilik gözlemci heyeti gönderme planına değinildi.

Habertürk‘te “Suriye’nin Dostları Konferansı’nın açılış konuşmasını yapan Başbakan Erdoğan, Esad rejimine sert eleştiriler getirirken, uluslararası topluma da söylem ve eylem birliği çağrısı yaptı” denilerek Başbakan’ın konuşması verildi. Bir başka haberde 300 kişilik ve Esad yanlısı olduğu belirtilen bir grubun protesto gösterisine ve polisin müdahalesine değiniliyor.

Hürriyet‘te çıkan haberde ağırlıklı olarak Başbakan’ın konuşması verildi. Hürriyet’teki haberde toplantıya katılmayanlar listesine Rusya ve Çin temsilcilerinin yanına,  “son dakikada ‘programındaki bir aksaklık’ dolayısıyla katılamayacağını bildirdiği” söylenen AB Dış Politika Temsilcisi Catherine Ashton da eklendi. Toplantının gündemiyle ilgili olarak “Toplantının ana gündem maddesini Birleşmiş Milletler ve Arap Birliği Suriye Özel Temsilcisi Annan’ın altı maddelik planı oluşturuyor. Plan Pazartesi günü BM Güvenlik Konseyi’ne de sunulacak.” ifadesi kullanıldı.

Yurt‘ta 31 Mart 2011’de çıkan haberde Suriye Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı Sözcüsü Cihad Makdisi’nin uzun açıklamasına yer verildi. Yurt‘taki habere göre Makdisi, Kofi Annan ile 6 maddelik plan üzerinde anlaştıklarını, Suriye’de devleti yıkma savaşının geri dönüşü olmayacak şekilde sona erdiğini dile getirdi.

Sol portal’daki haberde “Suriye’de hükümet Cumartesi günü yaptığı açıklamada hükümet ve muhalifler arasındaki savaşın sona erdiğini açıkladı. Hükümet açıklamasında Annan barış planını desteklediklerini de tekrar belirtti.” denildi. Habere göre “Makdisi birliklerin yerleşim bölgelerinden ancak güvenlik sağlandığı zaman çekileceklerini belirttiği açıklamasında, BM-Arap Birliği elçisi Kofi Annan’ın da ‘muhalefet içerisinde gayri meşru silahlı birimler olduğunu’ doğruladığını ifade etti.”